Jak się zabezpieczyć przed dziedziczeniem długów zmarłego?

Choć myśląc o spadku mamy przed oczyma jedynie majątek, który może stać się naszym udziałem, musimy liczyć się z tym, że wiążą się z nim również długi, jakie posiada zmarły. W momencie śmierci spadkodawcy na spadkobiorców przechodzą przecież nie tylko jego prawa, ale również obowiązki. Należy jednak pamiętać, że nie istnieje coś takiego, jak obowiązek dziedziczenia.

Prawo spadkowe zakłada, że spadkobierca może przyjąć spadek nawet bez ograniczania odpowiedzialności za długi, ale także z ograniczoną odpowiedzialnością za nie. Zawsze istnieje też możliwość odrzucenia spadku. Tu warto podkreślić, że powinniśmy odróżniać zrzeczenie się dziedziczenia od odrzucenia spadku.

Przyjęcie proste

Jeśli mamy do czynienia z przyjęciem spadku, które zakłada brak ograniczenia odpowiedzialności za długi, jest to tak zwane przyjęcie proste. W jego konsekwencji spadkobierca musi liczyć się z tym, że ponosi odpowiedzialność także za ewentualne długi osoby, która pozostawiła mu spadek. Co więcej odpowiada za nie całym swoim majątkiem nawet, jeśli długów jest więcej. Jeśli decydujemy się na przyjęcie proste, nie musimy składać żadnego oświadczenia odnoszącego się do spadku, zarówno w sądzie, jak i u notariusza.

Przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza

Nieco inaczej przedstawia się sytuacja wówczas, gdy mamy do czynienia z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. W takim wypadku również jesteśmy odpowiedzialni za długi spadkodawcy, odpowiedzialność ta jednak jest ograniczona do wartości spadku, jaki otrzymaliśmy. W praktyce oznacza to, że w najgorszym wypadku niczego nie zyskamy, nie musimy jednak obawiać się także strat. Jeśli po spłacie długów nadal będziemy dysponować przynajmniej częścią majątku zmarłego – będzie to nasz zysk. W takim wypadku konieczne jest jednak dopełnienie kwestii formalnych.

Spadkobierca powinien więc pamiętać, że w ciągu sześciu miesięcy od momentu, w którym dowiedział się o prawie do spadku złożyć stosowne oświadczenie. Najczęściej ma to miejsce w sądzie rejonowym właściwym dla jego miejsca zamieszkania lub pobytu, nic nie stoi jednak na przeszkodzie temu, aby na krok taki zdecydować się u notariusza. Jeśli spadkobierca chce przyjąć spadek przed sądem, musi złożyć stosowny wniosek. Sąd wyznacza wówczas termin czekającego posiedzenia, w czasie jego trwania zaś spadkobierca składa odpowiednie oświadczenie. Co ważne, w sytuacji, w której jeden ze spadkobierców zdecydował się na przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, inni zaś nie złożyli żadnych oświadczeń, przyjmuje się, że postąpili tak samo, jak on.

Odrzucenie spadku

Spadkobierca może jednak również odrzucić spadek i w takiej sytuacji nie dziedziczy już nie tylko majątku, ale również długów. Jego udział przechodzi automatycznie na dzieci, one jednak również mogą zdecydować się na taki krok. Ponownie pojawia się konieczność złożenia stosownego oświadczenia – w sądzie rejonowym lub bezpośrednio u notariusza.